سقف تیرچه بلوک

سقف تیرچه بلوک همانطور که از نامش برمی‌آید از دو آیتم اصلی تیرچه و بلوک ساخته می‌شود. بتن نیز به‌عنوان مصالح میانی و پیوند دهنده در این سازه مصرف می‌شود.

انواع بلوک‌های سفالی، سیمانی و یونولیت و تیرچه‌هایی از جنس فولادی با جان باز، اجزای اصلی تشکیل‌دهنده این نوع سقف‌های مدرن به‌شمار می‌آیند. نمونه‌هایی که در چند دهه اخیر عملا جایگزین نمونه‌های طاق ضربی کلاسیک شده و برخلاف انواع قدیمی، از مقاومت بالایی در برابر زلزله بهره‌مند هستند و از نظر کیفی نیز شرایط خوبی را برای سازه پدید می‌آورند.

در مطلب پیش رو به معرفی سقف‌های تیرچه بلوک، کاربردها، مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

در مطالعه این متن با ما همراه شوید.

سقف تیرچه بلوک و کاربردهای آن

تا چند دهه پیش از این، معماری و صنعت ساخت‌وساز مدرن رونق چندانی نداشت و اغلب ساختمان‌های مسکونی و موارد کم ‌اهمیت، به‌شکل سنتی و بدون در نظر گرفتن اصول علمی مهندسی سازه تهیه می‌شدند.

با گذشت زمان و رونق علوم مهندسی ساختمان، به‌تدریج روش‌ها و متریال جدید جایگزین نمونه‌های قبلی شد که تاثیر زیادی نیز بر کیفیت و استحکام این سازه‌ها بر جای گذاشت.

استفاده از سقف تیرچه بلوک به‌ جای سقف‌های طاقی یا ضربی نیز یکی از همین موارد بود. این نوع سقف مجوف به‌طرز قابل توجهی نسبت به نمونه‌های کلاسیک سبک‌تر بوده و در ساخت آن از مصالح کمتری استفاده می‌شود. به این ترتیب صرفه‌جویی بالایی در مصرف مصالح ساختمانی و به‌دنبال آن هزینه‌ها صورت می‌گیرد.

 از طرفی رعایت اصول مهندسی سازه باعث شده این نوع سقف در برابر عوامل فیزیکی و حوادث طبیعی نظیر باد و طوفان و زلزله مقاوم‌تر باشد. موردی که در بخش ایمنی سازه‌های مدرن با استقبال بالایی از طرف سازمان نظام مهندسی روبرو شده است.

بر این اساس اغلب پیمانکاران امروزه این روش ساخت را به شیوه‌های قدیمی ترجیح می‌دهند.

با پیشرفت علوم در این زمینه، حتی مصالح اولیه همین نوع سقف جدید نیز دستخوش تغییراتی شده و برای مثال یونولیت (پلی استایرن) و فوم‌های نسوز و سبک در بسیاری موارد جایگزین بلوک‌هایی شد که با وزن بالای خود، سقف را سنگین می‌کردند.

هم چنین بلوک‌های سفالی به‌دلیل هزینه و وزن بالا تا حد زیادی از پروسه ساخت سقف کنار گذاشته شد.

 به این ترتیب از بار مرده این نوع سقف باز هم کاسته شد. تا جایی که امروزه انواع سقف تیرچه بلوک جزو سبک‌ترین و کاربردی‌ترین نمونه‌های سقف محسوب می‌شود.

تیرهای T شکل به‌عنوان تیر فرعی نیز، بخش دیگری از متریال مصرفی در ساخت این نوع سقف است که کاربرد تیرآهن را کاهش داده و از وزن بار مرده در این نوع سازه‌ها کم می‌کند.

ساختار و مزایای کاربردی سقف تیرچه بلوک

اجرای این نوع سقف که امروزه اغلب سازه‌های کشور را پوشش داده، با استفاده از اصول مهندسی و محاسبات دقیق صورت می‌گیرد که نه‌تنها هزینه‌های ساخت را کاهش می‌دهد، بلکه با سبک و مستحکم نمودن سقف، ایمنی سازه را نسبت به نمونه‌های کلاسیک و از جمله سقف‌های طاق ضربی افزایش می‌دهد.

استفاده از بلوک‌های توخالی یکی از مواردی است که این نوع سقف را با کاهش عمده وزن روبرو کرده است. به این ترتیب در صورت بروز حوادث طبیعی نظیر زلزله، مصالح تخریب شده وزن کمتری داشته و به تبع آسیب کمتری نیز وارد می‌کنند.

متریال بتن از خاصیت کششی بهره‌مند نبوده و در برابر ضربات سنگین می‌شکند. عاملی که پایه و اساس بسیاری از تخریب‌های جزئی و کلی در بناهای سنگین و بتنی را تشکیل می‌دهد.

بر این اساس در ساخت سقف تیرچه بلوک، از میزان مصرف بتن به طرز چشمگیری کاسته شده و میلگردهای کششی مورد استفاده نیز در بخش باقیمانده بتن جایگزین می‌شوند.

این مورد همزمان با کاهش وزن سازه، از میزان مصرف مصالح ساختمانی از جمله بتن نیز کم کرده و هزینه ساخت بنا را در بخش سقف کاهش می‌دهد.

تنوع موارد استفاده از این نوع سقف نیز بسیار گسترده است و در انواع اسکلت‌های فولادی، بنایی یا آجری و بتنی قابلیت کاربرد دارد.

اجزای سازنده سقف تیرچه بلوک را بشناسیم!

سقف‌های تیرچه بلوک از 3 بخش اصلی بلوک، تیرچه و بتن تشکیل می‌شوند.

• بتن: بتن درجا یا بالا که در این نوع سقف مصرف دارد در واقع ماده متصل کننده تیرچه‌ها بوده و یکپارچگی را در سقف ایجاد می‌کند.
• تیرچه: تیرچه‌ها که به‌عنوان تیر فرعی در این نوع سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند به شکل حرف T بوده و خود دارای انواع مختلفی هستند.
• بلوک: در نهایت بلوک‌های مورد استفاده در این نوع سقف که نقش باربری نداشته و تنها به‌دلیل خاصیت پرکنندگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آشنایی با مزایای سقف های تیرچه بلوک

از مزایای این نوع سقف می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

سبکی سقف: وزن پایین سقف و مزایای آن در این نوع سازه کاملا آشکار است.

مقاومت بالا در برابر نیروهای افقی مانند باد و زلزله: به‌دلیل نوع ساختار این نوع سقف، مقاومت آن در برابر عوامل و حوادث طبیعی بسیار بالاست و حتی در اثر بروز زلزله نیز به‌راحتی فرو نمی‌ریزد.

دوام خوب در مقابل آتش سوزی: مصالح مصرفی و شیوه ساخت سقف تیرچه بلوک باعث شده این نوع سازه در برابر حرارت مستقیم و آتش‌سوزی مقاوم باشد. موردی که استفاده از آن را در سازه‌های مهم و کارگاهی و محل نگهداری تجهیزات و مواد اولیه استراتژیک مفید و متداول نموده است.

عایق قوی در برابر صدا، دما و رطوبت: فضای خالی بلوک‌های مصرفی و نیز متریالی نظیر فوم فشرده یا یونولیت و پلی‌استایرن مصرفی در سقف تیرچه بلوک، از آن عایق خوبی در برابر دما و رطوبت ساخته است. به همین دلیل نیز این نوع سقف برای مکان‌های نگهداری مواد غذایی، دارویی و فسادپذیر پیشنهاد خوبی به‌نظر می‌رسد. عایق صدا بودن این نوع سقف نیز آن را برای مکان‌هایی نظیر بیمارستان و آموزشگاه و نیز سازه‌های مسکونی مناسب نموده است.

سخن آخر

اگر قصد استفاده از سقف تیرچه بلوک در ساختمان را دارید، بهتر است اطلاعات خود را درباره این سقف، نوع ساخت و هزینه‌های آن بالا برده و از مزایای و معایب آن آگاه شوید.

در کنار فواید بسیار این نوع سازه، به‌یاد داشته باشید که ساخت آن نسبت به سایر نمونه‌های سقف مدرن به زمان نسبتا طولانی نیاز داشته و در دهانه‌های بزرگ نیز چندان قابل استفاده نیست. هم‌چنین برای ساخت و نصب این نوع سقف، نیاز به نیروی متخصص و کارآمد وجود دارد که می‌تواند به افزایش هزینه‌های ساخت منجر شود.